Zawody w jeździe na nartach wodnych organizowane są zgodnie z Regulaminem Technicznym Światowej Federacji Jazdy na Nartach Wodnych. Zawodnicy biorą udział w trzech dyscyplinach: slalomie, jeździe figurowej (w tzw. trickach) oraz skokach. W wynikach oficjalnych często podawana jest klasyfikacja po trójkombinacji.
DYSCYPLINY ZAWODÓW
Zawody w jeździe na nartach wodnych organizowane są zgodnie z Regulaminem Technicznym Światowej Federacji Jazdy na Nartach Wodnych. Zawodnicy biorą udział w trzech dyscyplinach: slalomie, jeździe figurowej (w tzw. trickach) oraz skokach. W wynikach oficjalnych często podawana jest klasyfikacja po trójkombinacji.
Slalom
Z trzech konkurencji jazdy na nartach slalom wymaga najwszechstronniejszych umiejętności. Wymaga refleksu, gibkości i siły. W tej konkurencji zawodnik holowany jest na linie o określonej przepisami i stara się objechać po zewnętrznej stronie 6 bojek i zakończyć jazdę przejazdem przez "bramkę" wyjazdową, którą stanowią dwie bojki. Taki rodzaj zawodów nazywany jest przejazdem.
Ryc. 1. Tor slalomowy.
Fot. Zawodnik podczas pokonywania toru slalomowego.
Przepisowy tor ma długość 259 metrów i szerokość 23 metry. W skład toru wchodzi sześć bojek (trzy po obu stronach osi toru). Narciarz powinien objechać je nartą (lub nartami, jeśli jedzie na dwóch) po zewnętrznej stronie, podczas jednego przejazdu (pasażu). Boje dla zawodników umieszczane są w odległości 11,5 metra od osi toru. Pewne różnice występują, gdy narciarz holowany jest przez wyciąg linowy, który posiada cztery koła zwrotne. Narciarz jedzie dookoła po czterech odcinkach prostych tworzących plan prostokąta (ryc.). Na jednym z takich odcinków ustawiony jest tor. Aby prawidłowo rozpocząć jazdę slalomową zawodnik musi objechać pierwsze koło zwrotne (przed trasą) i rozpocząć jazdę na pierwszą boję.
Ryc. 2. Elektryczny wyciąg narciarski.
Na torach, z których korzystają narciarze holowani motorówkami jest para boi wjazdowych i wyjazdowych. Wyznaczają one w zależności od kierunku, w którym jedzie łódź - początek i koniec toru.
W kategorii kobiet pierwszy przejazd rozpoczyna się od prędkości 55 km/ godz., zaś u mężczyzn - 58 km/godz. Komisja sędziowska może zadecydować o dokonywaniu przejazdów przy mniejszej prędkości początkowej (zawsze mniej o 3 km/godz.). Powodem może być np.: zła pogoda, niższy poziom zawodników lub ewentualne słabsze przygotowanie zawodników. Wywrotka lub nieprawidłowe objechanie bojki oznacza eliminację z zawodów. W przypadku, gdy zawodnik zaliczy przejazd, następny wykonuje przy prędkości wyższej o 3 km/godz., ewentualnie przy mniejszej długości liny, tj. z 18,25 m na 16 m, a następnie na 13 m, 12 m, 11,25 m, 10,75 m, 10,25 m,. Slalom jest rodzajem zawodów obliczonym na eliminację zawodników. Prawidłowe objechanie 6 boi daje prawo do powrotu na tor z prędkością wyższą o 3 km/h. Można pominąć prędkości minimalne zaczynając od wyższej. Jeśli sędziowie oceniając pierwszy przejazd zaliczą cały pasaż na wyższej prędkości, to naliczone będą punkty również za boje na niższych prędkościach. Gdy narciarz objedzie slalom z pełną prędkością skraca się mu linkę. Na slalomie liczy się każda zdobyta boja, która jest warta jeden punkt. Sędzia może przyznać mniej niż jeden punkt, jeżeli zawodnik nie objedzie całej boi. Zależy to od dokładnie ocenionego przez sędziów miejsca upadku. Wynik ¼ punktu można zliczyć zawodnikowi, który mijając boję upadł za hipotetyczną linią prostą która przebiega prostopadle do osi toru przez środek boi. Wynik ½ punku jest zaliczany zawodnikowi, który przewrócił się kawałek dalej przekraczając umowną linię prostopadłą i dalej równoległą do osi toru, przechodzącą przez środek boi objazdowej. Cały punkt jest zaliczany temu zawodnikowi, który po objechaniu boi objazdowej przekroczy linię boi bramkowych. Ten ostatni, jeśli później nie upadł, może jechać dalej do następnej boi znajdującej się po przeciwległej stronie toru.
Ryc. 3. Schemat zaliczania boi.
Jazda figurowa
Jest to dyscyplina wymagająca dużej gibkości i poczucia równowagi. Jazda figurowa, ze względu na dużą różnorodność figur, jest bardzo widowiskowa. U narciarza, który osiągną już pewne umiejętności budzi entuzjazm, ale w początkowym okresie szkolenia wymaga dużej cierpliwości i motywacji, gdyż upadki tutaj są liczne nieuniknione i częste.
W tej konkurencji jest wiele elementów. Do podstawowych zaliczamy: ślizg, jazdę tyłem, przeskoki przez fale. Podstawowym elementem, który jest oceniany to zwroty.
Każdemu zawodnikowi przysługują dwa przejazdy o czasie trwania 20 sekund, w trakcie, których stara się zaprezentować jak największą liczbę tricków (figur). Początek jazdy ustalany jest od pierwszego ćwiczenia zawodnika, od którego zaczyna się mierzyć czas, natomiast koniec wyznaczony jest przez elektroniczny zegar. Jeżeli zawodnik wywróci się wcześniej niż upłynie 20 sekund, w tym momencie kończy się jego przejazd, przy czym zaliczane są mu wszystkie prawidłowo wykonane do tego momentu ćwiczenia. Poszczególne ćwiczenia są w zasadzie różnymi odmianami obrotów o 90, 180, 360, 540 i 720 stopni, wykonywanymi w płaszczyźnie poziomej. Ćwiczeniem w płaszczyźnie pionowej jest salto wykonywane w przód lub w tył. Przy jeździe figurowej zawodnicy korzystają ze specjalnej narty o delikatnie beczkowatym kształcie bez płetwy. Zawodnik może trzymać linę rękoma, ale może także poruszać się z zawieszoną na nodze, co jest wyżej punktowane. Do najtrudniejszych grup należą: step, figury za nogę, ski line, salta. Z grupy step rozróżnianych jest 12 figur, których wspólną cechą jest przełożenie wolnej nogi (jedna narta) lub nogi z nartą (dwie narty) z obrotem ponad linką i dotknięcie nią po obrocie do wody. Z prawidłowe wykonanie w czasie dwóch przejazdów wszystkich figur z tej grupy wraz z ich rewersem można uzyskać ok. 11 tys punktów. Za figury wykonywane za nogę (czyli z linka umocowaną do stopy) zawodnik możę uzyskać maksymalnie około 10 tys. punktów. W figurach typu ski line, obie stopy muszą być na narcie i przejść ponad linką w powietrzu. Linka musi być ponad wodą podczas wykonywania obrotu. Za prawidłowe wykonanie ośmiu ski line z rewersami zawodnik może uzyskać 8,5 tys punktów. Najbardziej widowiskowe są salta, za które można uzyskać ok 7,5 tys pkt. Jest ich siedem: do przodu, do tyłu, podwójne do tyłu, z pełnym obrotem, z pełnym obrotem tył-tył, z półobrotem oraz z obrotem z linką z tyłu. Szybkość przemieszczania się liny holowniczej nie jest określona przepisami, każdy z zawodników wyznacza ją sobie sam. Ocena jazdy figurowej jest dla sędziów bardzo trudna, dlatego bierze w niej udział komisja złożona z 5 sędziów, którzy swoje noty wpisują do odpowiedniego formularza. Dla poszczególnych ćwiczeń używa się różnych oznaczeń, przypominających pismo stenograficzne. Obserwator dobrą jazdę figurową powinien odbierać jako kombinację różnych obrotów zawodnika płynnie następujących po sobie, w której praktycznie nie jest w stanie rozróżnić pojedynczych elementów.
Ryc. 4. Tor do jazdy figurowej.
Skoki
Skoki są elementami wymagającymi dużej zręczności oraz odwagi. Zawodnicy odbijają się ze specjalnej skoczni.
Fot. Zawodnik podczas skoku
Długość skoczni liczona od powierzchni wody do krawędzi odbicia wynosi 6,4-6,7 m. Wysokość skoczni można regulować. Kobiety mogą wybierać wysokość 150 lub 165 cm, mężczyźni - 165 lub 180 cm. Maksymalna szybkość liny holowniczej w przypadku kobiet wynosi 51 km/godz., natomiast w przypadku mężczyzn 57 km/godz. Zawodnikowi przysługują dwa skoki w jazdach eliminacyjnych oraz trzy skoki w finale. Skok jest zaliczany, gdy narciarz pokona skocznię, spadnie na wodę i utrzyma się w pozycji stojącej (chociażby na jednej nodze). Długość skoku mierzona jest od krawędzi odbicia skoczni do miejsca zetknięcia stóp skoczka z powierzchnią wody. Pomiarów długości skoku dokonuje się metodą fotometryczną i kamer wideo. Pomiary dokonywane są z dokładnością do 10 cm.
Ryc. 5. Tor do skoków.