Przypisy:
[1] Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych – I Grupa Kompanii Wartowniczych 1946, opr. Cz. Brzoza, Kraków 2008, s. 309.
[2][2] Organizacja Polska (OP) tajna, zhierarchizowana, elitarna organizacja Obozu Narodowego. Powołana do życia w latach 30. XX wieku przez młodych, ambitnych i bardzo dobrze wykształconych działaczy narodowych, którzy w 1934 roku dokonali w łonie Obozu Narodowego rozłamu, tworząc Obóz Narodowo Radykalny. OP sprawowało tajne kierownictwo nad ONR. Celem OP było wykształcenie intelektualnych i zawodowych elit, które, zdobywając wysoką pozycję społeczną, będą miały realny wpływ na rządy w Polsce. Stąd też OP podzielona była na grupy zawodowe (grupa lekarska pod nazwą „Medycyna Polska”, grupa prawnicza „Palestra” i inne), których działacze w sposób zakonspirowany mieli infiltrować środowiska polityczne i zawodowe w Polsce, przejmując nad nimi kontrolę. W OP istniała ścisła hierarchia i na wzór masoński, dzieliła się na stopnie wtajemniczenia. Zaczynając od najniższego, były to poziom „S” (Sekcja), poziom „C” (Czarnecki) i poziom „Z”(Zakon Narodowy), z którego łona wybierany był, sprawujący kontrolę nad pozostałymi, Komitet Polityczny. Po wewnętrznym rozłamie w ONR, który nastąpił w 1935 roku, OP przejęła kontrolę nad ONR-ABC. Po roku 1939 OP włączyła się do konspiracji przekształcając ONR-ABC w tzw. Grupę Szańca i tworząc własną wojskówkę „Związek Jaszczurczy”(ZJ). W 1942 roku z części nie scalonej z AK Narodowej Organizacji Wojskowej (wojskówki przedwojennego Stronnictwa Narodowego <SN>) i ZJ utworzone zostały Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), które w szczytowym okresie liczyły około 100 tysięcy zaprzysiężonych członków. Politycznym zapleczem NSZ była Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna (TNRP) w skład której wchodzili przedstawiciele Grupy Szańca (OP) i frondy SN. Z inicjatywy TNRP, obok NSZ, powołano również struktury cywilne pod nazwą Służba Cywilna Narodu (SCN), w szczytowym okresie licząca sobie około 15 tysięcy fachowców z różnych dziedzin zawodowych. W roku 1944, w wyniku licznych intryg, OP przejęło całkowitą kontrolę nad TNRP, a tym samym nad NSZ, które zostały uszczuplone o poważny potencjał, który z frondą SN przeszedł do AK, tworząc równorzędną organizację NSZ-AK. Na początku roku 1945 środowisko OP zostało podzielone, część działaczy przedostała się na zachód z Brygadą Świętokrzyską, tworząc w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech ośrodki emigracyjne w Regensburgu (przetrwał do końca 1946 roku) i w Monachium (przetrwał do 1949), pozostali działacze z Komitetem Politycznym pozostali w kraju kontynuując walkę z komunistami. Do końca roku 1946 ośrodek krajowy miał stałą łączność z ośrodkami zagranicznymi, co zaowocowało współpracą wywiadowczą na rzecz Polskiego Rządu w Londynie. Współpraca ta została zakończona z końcem roku 1946 w wyniku aresztowania krajowych działaczy OP Stanisława Kasznicy i Lecha Nejmana, straconych przez UB w lutym 1947 roku. Ostatni działacze OP w zorganizowanej formie przetrwali we Francji powołując organizację polskich emigrantów, byłych eNeSZetowców, "Ogniwo" (1949-1956). L.Kulińska, Narodowcy – z dziejów obozu narodowego w Polsce w latach 1944-1947, Warszawa-Kraków 1999; L. Kulińska, M. Orłowski, R. Sierchuła, Narodowcy. Myśl polityczna i społeczna Obozu Narodowego w Polsce w latach 1944-1947, Warszawa-Kraków 2001, Z.S. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne, Londyn 1982; Narodowe Siły Zbrojne – dokumenty, struktury, personalia, pod red. L. Żebrowski, t. 3, Warszawa 1996.
[3] S. Bojemski, Narodowe Siły Zbrojne w powstaniu warszawskim (1 VIII – 2 X 1944), Warszawa 2009, s. 42.
[4] Z.S. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne,… s. 154.
[5] Brzoza Cz., Od Miechowa do Coburga. Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych w marszu na zachód, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 1(5) 2004, s. 223.
[6] Z.S. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne,… s. 162; K. Karolewicz, Brygada Świętokrzyska, cz. II – Marsz na Zachód, s. 75, „Zeszyty do historii NSZ”, t. 2, zeszyt III, Chicago 1 964.
[7] Z.S. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne,… s. 162.
[8] Dowódca Brygady Świętokrzyskiej, płk Antoni Szacki, po zakończeniu wojny zaczął używać jako nazwiska pseudonimu Dąbrowski. Podobnie uczyniło wielu jego podkomendnych, w obawie przed zidentyfikowaniem ich prawdziwych danych personalnych przez komunistów, którzy wiedzę tą mogli wykorzystać represjonując rodziny żołnierzy pozostałe w kraju.
[9] Z.S. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne,… s. 74.
[10] Tamże, s. 169.
[11] Morgan D&T, The Anabisis of the Holy Cross Brigade. Reflected in the Documents of the United States Governent 1945-1950, „Glaukopis” nr 5-6/2006; Kulińska L., Narodowcy.Z dziejów obozu narodowego w Polsce w latach 1944-1947, Warszawa-Kraków 1999, s. 142-148.
[12]Kulińska L., op. cit., Warszawa-Kraków 1999, s. 139.
[13] Tamże, s.140.
[14] Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych – I Grupa Kompanii Wartowniczych 1946, opr. Cz. Brzoza, Kraków 2008, s. VIII-IX.
[15] Tamże, s. IX.
[16] Tamże, s. X.
[17] Tamże, s. 294.
[18] Tamże, s .295.
[19] Np. Szumowiny i volksdeutsche, „Pismo Żołnierza”, nr 23, 8 IV 1946, s. 5.
[20] Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych – I Grupa Kompanii Wartowniczych 1946,…, s. 296.
[21] Tamże, s. 299.
[22] Tamże, s.301-302.
[23] Z. Siemaszko, Narodowe Siły Zbrojne, Londyn 1982, s. 188.
[24] Rozkazy dzienne Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych – I Grupa Kompanii Wartowniczych 1946,…, s. 306.
[25] Tamże, s. 306-307.
[26] Tamże, s. 305.
[27] Tamże, s. 308-309.
[28] Tamże, s. 310-311.
[29] Tamże, s. 301.
